Obowiązujące przepisy dają spadkobiercom możliwość swobodnego rozporządzania swoim udziałem w spadku. To rozwiązanie może stanowić skuteczny sposób na uniknięcie długotrwałych postępowań spadkowych, jednak istnieją pewne warunki, które trzeba spełnić.
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, po wydaniu przez sąd postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, spadkobierca, będący jednym z wielu uczestników, może napotkać trudności w porozumieniu się co do podziału. W przypadku, gdy nasz udział wynosi zaledwie kilka procent, wieloletnie postępowanie sądowe może okazać się nieopłacalne. W takich sytuacjach warto zastanowić się nad możliwością „wyłączenia się” z udziału w procesie oraz nad tym, co zrobić z naszym prawem do spadku.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 1984 roku, niemożliwe jest zrzeczenie się prawa do spadku na rzecz innej osoby. Istnieje jednak alternatywa – zbycie udziału w spadku, które możemy zrealizować za pomocą tzw. umowy zbycia spadku, zgodnie z art. 1051 Kodeksu cywilnego. Dzięki temu rozwiązaniu możemy przekazać nasz udział nie tylko innemu spadkobiercy, ale również osobie trzeciej, a nawet sprzedać go.
Zbycie Udziału w Spadku bez Zgody Innych Spadkobierców
Zgodnie z artykułami 1051-1053 Kodeksu cywilnego, spadkobierca może zbyć swój udział w spadku, zarówno w całości, jak i częściowo, bez konieczności uzyskania zgody innych spadkobierców. Umowa dotycząca zbycia spadku powinna być zawarta w formie aktu notarialnego, a opłaty notarialne zależą od wartości zbywanego udziału, co w przypadku niewielkich udziałów może nie być znacznym obciążeniem.
Zbycie udziału można przeprowadzić po uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub uzyskaniu notarialnego poświadczenia dziedziczenia. Należy jednak pamiętać, że zbycie musi nastąpić przed dokonaniem podziału spadku.
Osoba nabywająca udział w spadku wstępuje nie tylko w prawa zbywcy, ale także w jego obowiązki, co oznacza, że będzie odpowiedzialna za długi spadkowe w takim samym zakresie, jak zbywca. Strony mogą jednak w umowie określić odmiennie zasady tej odpowiedzialności.
Zbycie Udziału w Przedmiocie Należącym do Spadku
Zgodnie z art. 1036 Kodeksu cywilnego, spadkobierca może zbyć swój udział w przedmiocie spadku za zgodą pozostałych spadkobierców. W przypadku braku takiej zgody, zbycie może być nieważne, jeśli narusza uprawnienia pozostałych współspadkobierców. Nie oznacza to jednak, że każda czynność prawna jest z góry nieważna; brak zgody jednego ze spadkobierców może prowadzić do tego, że umowa będzie bezskuteczna tylko w stosunku do niego.
Warto zatem rozważyć zbycie udziału w spadku jako praktyczne rozwiązanie, które pozwala uniknąć długotrwałych postępowań sądowych. Przed podjęciem decyzji zaleca się konsultację z prawnikiem, aby zapewnić zgodność z obowiązującymi przepisami oraz zrozumieć wszelkie potencjalne konsekwencje.
Kamil Boruta – radca prawny, Oliwia Synowiec
