
W wielu państwach świata od lat funkcjonują różnorodne systemy i mechanizmy wymiany bieżących informacji operacyjnych, w szczególności dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (AML/CFT). Przykładem takiego rozwiązania są nowe podstawy prawne wprowadzone w Polsce – m.in. art. 106d ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo bankowe oraz art. 119zu § 2a pkt 2 Ordynacji podatkowej – które umożliwiły uruchomienie Sektorowego Centrum Usług AML we współpracy z sektorem bankowym.
Doceniając dotychczasowe doświadczenia wybranych państw członkowskich w zakresie wymiany informacji, Komisja Europejska – kierując się potrzebą legalizacji i usprawnienia tej wymiany między podmiotami zobowiązanymi – postanowiła ująć w nowym unijnym pakiecie regulacji AML/CFT przepisy dotyczące partnerstw na rzecz wymiany informacji.
Nowe regulacje przewidują możliwość tworzenia takich partnerstw zarówno na poziomie krajowym, jak i transgranicznym. Ustawodawcy unijni określili przy tym szereg warunków, które muszą zostać spełnione, aby partnerstwa mogły zostać powołane, a kolejne podmioty mogły do nich przystępować. Przepisy uwzględniają również możliwą rolę oraz udział podmiotów publicznych, takich jak jednostki analityki finansowej, organy nadzorcze (w tym AMLA) oraz prokuratura.
Szczególną wagę przy tworzeniu partnerstw przywiązano do ochrony informacji, w tym zwłaszcza danych osobowych. Ochrona danych oraz zasada proporcjonalności – zgodnie z którą bardziej zaawansowana wymiana informacji może mieć miejsce jedynie w przypadkach wyższego ryzyka prania pieniędzy, przestępstw źródłowych i finansowania terroryzmu – stanowią fundament regulacyjny tych partnerstw.
Jednakże sformułowanie przepisów o tworzeniu partnerstw i zasadach wymiany informacji w formie katalogu warunków, które należy bezwzględnie spełnić lub których nie wolno przekroczyć, może nie sprzyjać efektywnemu wdrażaniu tych rozwiązań. Może to bowiem ograniczyć powstawanie partnerstw, ich powszechność oraz intensywność i jakość wymiany informacji.
Brakuje przy tym elementów motywacyjnych – jak również praktycznych wskazówek – które mogłyby ułatwić tworzenie partnerstw wielosektorowych i transgranicznych. W konsekwencji nie powstaje sprzyjające środowisko dla ich rozwoju.
W kontekście prezentacji nowych przepisów dotyczących partnerstw na rzecz wymiany informacji pojawiają się również wątpliwości, czy Rozporządzenia (UE) 2024/1624 i 2024/1620 nie okażą się jedynie punktem wyjścia do budowy takich mechanizmów, a nie realnym wsparciem dla ich efektywnego działania i pełnego wykorzystania potencjału wymiany informacji.
Pranie pieniędzy, jego przestępstwa źródłowe oraz finansowanie terroryzmu mają bardzo często charakter ponadjednostkowy – grupowy lub łańcuchowy. W realizację takich działań zazwyczaj zaangażowanych jest wiele podmiotów rynkowych, nierzadko działających w różnych jurysdykcjach. Dlatego niezbędne jest stworzenie odpowiednio szerokiego katalogu instrumentów prawnych, które umożliwią skuteczne działania zarówno prewencyjne, jak i represyjne – również w ujęciu transgranicznym oraz międzyinstytucjonalnym.
Tradycyjnie obowiązki w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy (AML) oraz finansowaniu terroryzmu (CFT), wynikające z przepisów prawa, wytycznych, zaleceń czy stanowisk organów nadzorczych, są rozumiane jako obowiązki przypisane poszczególnym instytucjom obowiązanym. W analizach dotyczących AML/CFT dominuje zatem perspektywa jednostkowa – zakładająca indywidualne podejmowanie działań przez poszczególne podmioty.
Ograniczenie działań AML/CFT wyłącznie do takiej indywidualnej perspektywy byłoby jednak błędem. Szersze spojrzenie – zwłaszcza w zakresie wymiany informacji pomiędzy instytucjami obowiązanymi – pozwala dostrzec powiązania i wyjaśnić okoliczności, które mogłyby umknąć w analizie ograniczonej jedynie do danych posiadanych przez jeden podmiot. Współdziałanie kilku instytucji daje dostęp do szerszego i bardziej aktualnego zbioru informacji na temat danego klienta czy transakcji.
Z tych powodów, zarówno w krajach członkowskich Unii Europejskiej, jak i poza nią, rozwijane są różnorodne formy partnerstw – publiczno-prywatnych oraz prywatno-prywatnych – których celem jest realizacja obowiązków wynikających z przepisów AML/CFT. Przegląd wybranych inicjatyw publiczno-prywatnych funkcjonujących w UE został opublikowany w dokumencie dostępnym pod adresem:
https://finance.ec.europa.eu/system/files/2022-10/221028-staff-working-document-aml-public-private-partnerships_en.pdf (dostęp z dnia 13.02.2025 r.).
Uwzględniając te doświadczenia, Komisja Europejska uznała za zasadne wprowadzenie w nowym pakiecie regulacyjnym AML szeregu aktów prawnych wspierających tworzenie partnerstw oraz wymianę informacji między podmiotami zobowiązanymi. W skład pakietu wchodzą:
- Rozporządzenie (UE) 2023/1113 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie informacji towarzyszących transferom środków pieniężnych i niektórych kryptoaktywów oraz zmieniające dyrektywę (UE) 2015/849;
- Rozporządzenie (UE) 2024/1620 z dnia 31 maja 2024 r. ustanawiające Urząd ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu oraz zmieniające inne akty prawne unijne (rozporządzenie ustanawiające AMLA);
- Rozporządzenie (UE) 2024/1624 z dnia 31 maja 2024 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu – tzw. AMLR;
- Dyrektywa (UE) 2024/1640 z dnia 31 maja 2024 r. w sprawie mechanizmów, które państwa członkowskie powinny wdrożyć w celu zapobiegania wykorzystaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, zmieniająca dyrektywę (UE) 2019/1937 oraz zmieniająca i uchylająca dyrektywę (UE) 2015/849 – tzw. dyrektywa AML.
W nowym pakiecie regulacyjnym szczególna uwaga została poświęcona partnerstwom na rzecz wymiany informacji (PnrWI), którym poświęcony jest m.in. artykuł 75 rozporządzenia AMLR. Regulacje te mają umożliwić skuteczniejsze i bardziej zintegrowane działania na poziomie krajowym i międzynarodowym, odpowiadające na rzeczywiste mechanizmy działania grup przestępczych.
Definicja mechanizmu partnerstwa na rzecz wymiany informacji (PnrWI) została zawarta nie w art. 75 AMLR, lecz w art. 2 ust. 1 pkt 57 tego rozporządzenia. Zgodnie z treścią przepisu, PnrWI oznacza:
„mechanizm umożliwiający wymianę i przetwarzanie informacji między podmiotami zobowiązanymi i, w stosownych przypadkach, właściwymi organami, o których mowa w pkt 44 lit. a), b) i c), do celów zapobiegania praniu pieniędzy, jego przestępstwom źródłowym i finansowaniu terroryzmu oraz zwalczania tych zjawisk, czy to na poziomie krajowym, czy w aspekcie transgranicznym, niezależnie od formy tego partnerstwa”.
Wśród wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 44 AMLR „właściwych organów” znajdują się:
- jednostki analityki finansowej (JAF, w Polsce – Generalny Inspektor Informacji Finansowej),
- organy nadzorcze (w Polsce np. Komisja Nadzoru Finansowego), w tym także Urząd AML (AMLA),
- podmioty publiczne posiadające uprawnienia do prowadzenia postępowań przygotowawczych lub występowania w roli oskarżyciela w sprawach dotyczących prania pieniędzy, jego przestępstw źródłowych oraz finansowania terroryzmu,
- instytucje odpowiedzialne za śledzenie, zajmowanie, zamrażanie i konfiskatę mienia pochodzącego z przestępstwa (w Polsce – przede wszystkim prokuratura).
W samej definicji nie określono jednoznacznie, czy uczestnictwo tych organów publicznych jest obowiązkowe w ramach każdego partnerstwa. Innymi słowy, nie jest jasne, czy każde PnrWI musi mieć charakter partnerstwa publiczno-prywatnego, czy dopuszczalne są również partnerstwa wyłącznie prywatno-prywatne.
Kwestia ta znajduje swoje doprecyzowanie w art. 75 ust. 4 pkt j) AMLR, który stanowi, że:
„w przypadku gdy właściwe organy, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 44 lit. c), uczestniczą w partnerstwie na rzecz wymiany informacji (…)”.
Sformułowanie to wskazuje na fakultatywny charakter udziału organów publicznych, nie przesądzając o ich obligatoryjnym udziale w każdym partnerstwie.
Zgodnie z definicją zawartą w AMLR, podstawowym celem partnerstw PnrWI jest wspieranie wymiany informacji służącej:
- zapobieganiu praniu pieniędzy, jego przestępstwom źródłowym oraz finansowaniu terroryzmu,
- zwalczaniu tych zjawisk.
Pierwszy z wymienionych celów odnosi się głównie do aspektu zgodności z przepisami (compliance), realizowanego na poziomie instytucji obowiązanych – i mającego charakter prewencyjny. Drugi cel koncentruje się na działaniach operacyjnych i ściganiu przestępstw, leżących przede wszystkim w kompetencjach organów ścigania, i odpowiada aspektowi tzw. efektywności systemu AML/CFT.
Choć wykrywanie przestępstw nie zostało wyraźnie wskazane w definicji, nie ulega wątpliwości, że również ten element należy uznać za integralną część celów PnrWI.
Tym samym partnerstwo na rzecz wymiany informacji ma wspierać realizację wszystkich kluczowych funkcji systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu – zarówno na poziomie zapobiegania, jak i wykrywania oraz zwalczania tych zjawisk.
Partnerstwa mogą być tworzone zarówno na poziomie krajowym, jak i transgranicznym – z udziałem uczestników z kilku, a nawet wszystkich państw członkowskich UE. Nie wprowadzono żadnych ograniczeń co do liczby partnerstw, w których może uczestniczyć dana instytucja obowiązana. Co więcej, choć większość dotychczas funkcjonujących partnerstw miała charakter sektorowy, definicja partnerstwa nie narzuca takiego ograniczenia – jedynym warunkiem uczestnictwa jest posiadanie statusu podmiotu zobowiązanego.
Brak ograniczeń, zwłaszcza sektorowych, może wręcz sugerować, że w świetle celów PnrWI szczególnie pożądane byłoby tworzenie partnerstw międzysektorowych – tam, gdzie wymiana informacji między podmiotami z różnych sektorów może przynieść realne korzyści praktyczne.
Warto jednak zadać pytanie: skoro szeroka reprezentacja podmiotów z różnych państw i sektorów sprzyja realizacji celów przyświecających wprowadzeniu regulacji o PnrWI, to dlaczego wybrano formę partnerstwa – rozwiązania dobrowolnego, którego powstanie nie jest obowiązkowe? Partnerstwa, mimo pozytywnych doświadczeń historycznych, mogą prowadzić do fragmentacji rynku – dzieląc go na uczestników i nieuczestników tego typu inicjatyw.
Dodatkowo, możliwość rozpowszechniania w ramach partnerstwa informacji takich jak alerty, ostrzeżenia czy żądania monitoringu – przekazywanych wyłącznie członkom partnerstwa – ogranicza zasięg tych informacji i może być nieefektywna w kontekście działań prewencyjnych.
Chociaż PnrWI mają potencjał, by realnie wspierać realizację celów systemu AML/CFT, ich dobrowolność i wymóg zaangażowania wykraczającego poza podstawowe obowiązki zgodności mogą stanowić barierę dla ich powstawania i szerszego uczestnictwa podmiotów zobowiązanych.
W związku z tym pojawia się praktyczny postulat: aby partnerstwa PnrWI rzeczywiście powstawały i funkcjonowały efektywnie, muszą oferować wartość dodaną dla samych uczestników – nie tylko realizować cele systemowe AML/CFT, ale również odpowiadać na potrzeby podmiotów zobowiązanych. Przede wszystkim chodzi tu o prewencję i przeciwdziałanie kradzieżom oraz oszustwom na szkodę klientów banków i instytucji płatniczych. Skuteczne powiązanie tych priorytetów z celami systemu AML/CFT może okazać się kluczem do praktycznego sukcesu partnerstw opartych na wymianie informacji.
Warto zwrócić uwagę na sformułowanie „niezależnie od formy tego partnerstwa”, które ma istotne znaczenie praktyczne. Odnosi się ono – jak można przypuszczać – również do partnerstw powstałych przed wejściem w życie przepisów rozporządzenia AMLR. Warto przyjrzeć się konsekwencjom takiego ujęcia.
W poszczególnych państwach członkowskich partnerstwa mogą przybierać różne formy prawne – często dostosowane do lokalnych uwarunkowań lub potrzeb. Z punktu widzenia AMLR forma prawna partnerstwa nie ma jednak znaczenia, o ile spełnia ono warunki ogólnie zdefiniowane w przepisach. Nawet jeśli do funkcjonowania partnerstwa niezbędne są umowy, rozliczenia kosztów czy określony status prawny – nie wpływa to na jego kwalifikację na gruncie AMLR. Kluczowe jest to, czy wymiana informacji w ramach takiego podmiotu odpowiada definicji zawartej w art. 2 ust. 1 pkt 57 AMLR – jeśli tak, obowiązują go zasady określone w pakiecie regulacyjnym AML, a w szczególności art. 75 AMLR.
Dla zobrazowania tej zasady warto odwołać się do praktycznego przykładu. Jeśli w Polsce funkcjonuje już struktura, np. Sektorowe Centrum Usług, i dochodzi w jej ramach do wymiany informacji w sposób odpowiadający celom i charakterowi partnerstw na rzecz wymiany informacji (PnrWI), o których mowa w AMLR, to taka działalność – od 10 lipca 2027 r., czyli daty rozpoczęcia stosowania przepisów AMLR – musi odbywać się zgodnie z nowymi regulacjami.
Oznacza to, że poza obecnie obowiązującymi przepisami dotyczącymi wymiany informacji między instytucjami obowiązanymi – takimi jak art. 106d ust. 1 pkt 3 ustawy – Prawo bankowe czy art. 119zu § 2a pkt 2 Ordynacji podatkowej – trzeba będzie uwzględniać również ograniczenia wynikające z art. 75 AMLR. Zasady dotyczące tej wymiany, w tym określenie dopuszczalnych uczestników, powinny być dostosowane do wymogów rozporządzenia.
Sformułowanie „niezależnie od formy tego partnerstwa” ma istotne znaczenie praktyczne, ponieważ odnosi się – jak można przyjąć – także do partnerstw utworzonych przed rozpoczęciem stosowania przepisów rozporządzenia AMLR. Warto zastanowić się nad konsekwencjami takiego podejścia.
W różnych państwach członkowskich partnerstwa mogą funkcjonować w odmiennych formach prawnych, często wynikających z lokalnych regulacji i praktyk. Jednak z perspektywy AMLR, forma prawna partnerstwa nie ma znaczenia, o ile spełnia ono ogólne warunki przewidziane w przepisach. Nawet jeśli jego działalność opiera się na umowach, obejmuje rozliczenia kosztów czy wymaga konkretnego statusu prawnego, nie wpływa to na obowiązek stosowania przepisów AMLR – o ile tylko dochodzi do wymiany informacji zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 1 pkt 57 rozporządzenia. W takim przypadku, partnerstwo podlega wymogom określonym m.in. w art. 75 AMLR.
Przykładowo, jeżeli w Polsce działa już struktura, taka jak Sektorowe Centrum Usług, i w jej ramach dochodzi do wymiany informacji o charakterze zgodnym z celami partnerstw na rzecz wymiany informacji (PnrWI), opisanych w AMLR, to od 10 lipca 2027 r. taka działalność będzie musiała być prowadzona zgodnie z nowymi regulacjami.
Oznacza to, że poza aktualnie obowiązującymi przepisami krajowymi dotyczącymi wymiany informacji między instytucjami obowiązanymi – takimi jak wskazane w ustawie – Prawo bankowe lub Ordynacji podatkowej – konieczne będzie również uwzględnienie ograniczeń i zasad wynikających z art. 75 AMLR. Obejmuje to m.in. ustalenie zasad uczestnictwa oraz warunków wymiany informacji, które muszą być zgodne z rozporządzeniem.
Regulacje określone w art. 75 ust. 2 AMLR nie wyczerpują zasad tworzenia i funkcjonowania partnerstw na rzecz wymiany informacji (PnrWI). Istotne uzupełnienie stanowi ust. 6 tego artykułu, który nakłada na instytucje obowiązane obowiązek określenia strategii i procedur dotyczących wymiany informacji – w ramach wewnętrznych polityk i procedur opracowywanych zgodnie z art. 9 AMLR. Co istotne, strategie te powinny zostać wdrożone jeszcze przed przystąpieniem do partnerstwa.
W praktyce oznacza to nie tylko obowiązek uwzględnienia zasad wymiany i oceny informacji w dokumentacji wewnętrznej podmiotu, lecz również konieczność pełnej gotowości organizacyjnej i proceduralnej przed rozpoczęciem uczestnictwa w wymianie danych w ramach PnrWI. Zasady te obejmują m.in. sposób kwalifikowania informacji do udostępnienia, ocenę ryzyka oraz określenie kręgu odbiorców.
Zgodnie z art. 75 ust. 3 lit. a AMLR, informacja udostępniana w ramach partnerstwa nie musi być automatycznie przekazywana wszystkim jego uczestnikom. Granice PnrWI określają jedynie potencjalny zasięg wymiany informacji, natomiast konkretna decyzja o ich przekazaniu może zostać ograniczona wyłącznie do wybranych członków – w zależności od charakteru sprawy.
Wprowadzenie „warunku proporcjonalności” stanowi istotne ograniczenie i jednocześnie kluczowy element oceny zasadności wymiany danych. Zgodnie z art. 75 ust. 3 lit. c AMLR, wymiana informacji dotyczących klientów lub ich transakcji może mieć miejsce wyłącznie w sytuacjach uznanych za „podwyższone ryzyko”. Oznacza to, że podmiot obowiązany powinien każdorazowo ocenić, czy dana sytuacja spełnia techniczną definicję tego ryzyka, odnosząc się m.in. do przepisów zawartych w art. 19 ust. 9 lit. a, art. 32 ust. 1 oraz załącznika III AMLR.
W praktyce może to prowadzić do rozbieżnych ocen między podmiotami: jeśli jeden z nich uzna, że sytuacja spełnia kryteria „podwyższonego ryzyka” i zwróci się o informacje do innego uczestnika partnerstwa, ten drugi może odmówić ich udzielenia, jeśli nie podzieli tej oceny. Choć pojęcie to zostało precyzyjnie zdefiniowane w przepisach, nie zawsze będzie interpretowane jednakowo przez wszystkie strony.
Podkreślić należy, że zgodnie z AMLR, gotowość do wymiany informacji powinna być poprzedzona odpowiednim dostosowaniem polityk i procedur – uczestnictwo w PnrWI oznacza bowiem działanie w ramach już funkcjonującego mechanizmu wymiany, a nie dopiero jego tworzenie. Co więcej, art. 93 ust. 2 AMLAR wskazuje, że w ramach partnerstw mogą odbywać się również spotkania o charakterze organizacyjnym, które jednak – zgodnie z intencją regulacji – nie powinny dotyczyć konkretnych informacji o klientach ani ich transakcjach.
Wcześniej omówiono już definicję PnrWI, wskazując przy tym na ich nadrzędne cele, zbieżne z ogólnymi założeniami regulacji AMLR. Cele te mają charakter systemowy – odnoszą się do prewencji i zwalczania prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu. Jednak w przypadku wymiany konkretnych informacji między uczestnikami partnerstwa, należy odnieść się do celów podrzędnych, określonych w art. 75 ust. 1 AMLR.
Zgodnie z tym przepisem, członkowie PnrWI mogą przekazywać sobie informacje tylko wtedy, gdy jest to absolutnie niezbędne do realizacji obowiązków wynikających z rozdziału III AMLR („należyta staranność wobec klienta”) oraz art. 69 AMLR („zgłaszanie podejrzeń”), z poszanowaniem praw podstawowych oraz gwarancji proceduralnych.
Zakres dopuszczalnych informacji
Art. 75 AMLR szczegółowo określa zarówno rodzaj informacji, które mogą być wymieniane (ust. 3), jak i warunki, na jakich taka wymiana może się odbywać (ust. 4). Dla właściwej interpretacji należy traktować te zapisy łącznie – dopuszczalna jest wyłącznie taka wymiana, która spełnia oba kryteria: rodzajowe i warunkowe.
W katalogu informacji objętych zakresem wymiany znajdują się przede wszystkim dane związane z procesem KYC, w tym:
- informacje o kliencie, uzyskane w ramach identyfikacji i weryfikacji tożsamości,
- dane dotyczące beneficjenta rzeczywistego,
- informacje o celu i charakterze relacji gospodarczych lub transakcji sporadycznej,
- dane dotyczące źródła majątku i środków finansowych klienta,
- informacje o transakcjach klienta,
- informacje dotyczące czynników ryzyka wyższego i niższego, określonych w aneksach II i III AMLR,
- wyniki analizy ryzyka przeprowadzonej zgodnie z art. 20 ust. 2 AMLR,
- informacje przechowywane w ramach obowiązku dokumentacyjnego dotyczącego klienta i jego działalności,
- dane dotyczące podejrzanych transakcji w rozumieniu art. 69 AMLR – rozumiane szeroko, jako podejrzenia dotyczące nie tylko transakcji, ale również pochodzenia wartości majątkowych.
Zamykający ustęp 3 zapis stanowi, że wymienione informacje mogą być przekazywane wyłącznie w zakresie niezbędnym do realizacji celów działalności PnrWI. Oznacza to, że należy odnieść się do nadrzędnych celów partnerstwa – czyli prewencji i przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu – a nie jedynie do indywidualnych potrzeb uczestników PnrWI, związanych z wykonywaniem obowiązków w zakresie należytej staranności lub zgłaszania podejrzeń.
Uczestnikami partnerstw na rzecz wymiany informacji (PnrWI) mogą być również podmioty publiczne, w tym partnerstwa publiczno-prywatne. Jednak cele i zadania tych podmiotów nie zostały wyraźnie określone w art. 75 AMLR, co pozostawia pewną dozę niejasności. Można jedynie przypuszczać, że będą one wynikać z innych przepisów prawnych. Organy publiczne, takie jak odpowiednie służby nadzorcze, mogą teoretycznie, w zależności od krajowego prawa i w zgodzie z przepisami unijnymi, wydawać podmiotom zobowiązanym różnego rodzaju wskazówki, zalecenia, informacje lub alerty. Celem tych działań byłoby wzmocnienie prewencji oraz poprawa efektywności systemu AML/CFT, w którym podmioty zobowiązane pełnią kluczową rolę jako całość. Mogłyby to być komunikaty (w tym ostrzeżenia) i zalecenia różnego charakteru.
Jednak przy rozważaniu tych potencjalnych komunikatów i zaleceń nasuwa się pytanie, dlaczego takie „sygnały nadzorcze” miałyby być kierowane wyłącznie do dobrowolnych uczestników PnrWI, a nie do wszystkich podmiotów zobowiązanych lub wybranych indywidualnie przez organy publiczne, niezależnie od tego, czy są członkami PnrWI. Czy rzeczywiście PnrWI miałyby stanowić główny, a może nawet uprzywilejowany kanał komunikacji między organami nadzorczymi a podmiotami zobowiązanymi? Czy taki wybór byłby właściwy i skuteczny w kontekście całościowego systemu wymiany informacji w ramach AML/CFT?
W ust. 5 art. 75 AMLR wprowadzono zakaz dalszego przekazywania informacji uzyskanych w ramach PnrWI. Określono jednak ścisłe wyjątki od tego zakazu:
- Przekazywanie informacji w ramach korzystania z informacji innego podmiotu zobowiązanego, zgodnie z art. 49 ust. 1 AMLR, na podstawie pisemnej umowy łączącej podmioty zobowiązane.
- Przekazywanie informacji do JAF z własnej inicjatywy, zgodnie z art. 69 ust. 1 AMLR lub w odpowiedzi na wniosek JAF.
- Przekazywanie informacji do AMLA zgodnie z art. 93 AMLR.
- Przekazywanie informacji w odpowiedzi na żądanie organów ścigania lub sądów, przy zachowaniu wymaganych procedur prawnych.
Wprowadza to przypomnienie o ograniczeniach, które wynikają z innych przepisów, stanowiących część nowego unijnego pakietu regulacyjnego AML/CFT.
Podsumowując, regulacja dotycząca PnrWI precyzyjnie określa zakres informacji, które mogą być wymieniane w ramach partnerstw, oraz formułuje warunki i ograniczenia w odniesieniu do samej wymiany i jej sposobów. Niemniej jednak nie dostarcza konkretnych wskazówek dotyczących sposobu tworzenia i zmieniania tych partnerstw ani jasno nie określa ról podmiotów publicznych w inicjowaniu ich powstawania i rozwoju. Przepisy te, bez praktycznych działań realizowanych przez podmioty zobowiązane we współpracy z podmiotami publicznymi (zarówno na poziomie krajowym, jak i transgranicznym), mogą nie wykorzystać w pełni swojego potencjału. Wydaje się, że przynajmniej tolerancja, jeśli nie aktywne zachęcanie, ze strony organów publicznych do wykorzystywania PnrWI przez ich prywatnych uczestników w celu zapobiegania oraz przeciwdziałania kradzieżom i oszustwom, których ofiarami stają się klienci niektórych podmiotów zobowiązanych, może stanowić ważny motywator do tworzenia i aktywnego korzystania z tych partnerstw.
Kamil Boruta – radca prawny, Oliwia Synowiec