Przekazywanie nieruchomości w ramach najbliższej rodziny to często korzystna i powszechna praktyka. Jednak wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że zwolnienie z podatku od spadków i darowizn ma określone warunki i ograniczenia. Warto więc wiedzieć, kiedy i jak można skorzystać z ulg, unikając niepotrzebnych kosztów.
Kto może skorzystać z ulgi?
Przede wszystkim, zwolnienie od podatku przysługuje tylko najbliższej rodzinie – m.in. małżonkom, dzieciom, wnukom, rodzicom, dziadkom, rodzeństwu, pasierbom, ojczymom czy macochom. Nie obejmuje ono jednak zięciów, synowych, teściów ani szwagrów.
Jeśli ktoś chce przekazać nieruchomość w rodzinie, musi zwrócić uwagę na to, komu i w jaki sposób przekazuje majątek, aby skorzystać z preferencyjnych rozwiązań podatkowych.
Jak co do zasady działa zwolnienie?
Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn, to nabywca, czyli obdarowany, odpowiada za ewentualny podatek. Jednakże, najbliższa rodzina może korzystać z tzw. zerowej grupy podatkowej, co oznacza brak obowiązku płacenia podatku od darowizny, pod warunkiem spełnienia określonych warunków.
Kluczowe jest, aby darowizna trafiła do majątku osobistego obdarowanego, a nie do majątku wspólnego małżonków – w przeciwnym razie, nawet mając w rodzinie bliskich, trzeba będzie zapłacić podatek od połowy wartości darowizny.
Co się zmienia w przypadku małżeństwa i majątku wspólnego?
Jeżeli przekazujemy nieruchomość dziecku, które jest w związku małżeńskim, a między małżonkami obowiązuje wspólność majątkowa, to darowizna automatycznie trafi do majątku osobistego obdarowanego, czyli dziecka. W takim przypadku nie ma problemu z podatkiem, bo prezentuje się klarownie.
Natomiast w sytuacji, gdy darowizna trafia do majątku wspólnego małżonków, zięć czy synowa nie korzystają z ulgi zerowej i od połowy wartości darowizny muszą zapłacić podatek.
Formalności przy umowie darowizny
Zasadniczo, umowa darowizny nieruchomości musi mieć formę aktu notarialnego. To ułatwia rozpoznanie, kto faktycznie jest obdarowanym i zapewnia odpowiedni dokument w razie kontroli.
W przypadku darowizn pieniężnych sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana. Jeśli rodzice przekazują dziecku pieniądze na zakup nieruchomości, a całość jest przekazywana bezpośrednio na konto, konieczne jest zgłoszenie tego do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy na formularzu SD-Z2. Warto też zawrzeć pisemne porozumienie, które jasno wskazuje, kto jest obdarowanym, aby uniknąć wątpliwości.
Co się dzieje, gdy darowizna trafi do majątku wspólnego?
Jeśli darowizna trafi do majątku wspólnego małżonków, to od połowy jej wartości trzeba zapłacić podatek – tak wynika z interpretacji skarbowej. Podobnie wygląda sytuacja w przypadku darowania nieruchomości członkowi rodziny do wspólnego majątku małżeńskiego.
Przed przekazaniem nieruchomości w rodzinie warto dokładnie sprawdzić, w jaki sposób zawrzeć umowę, by skorzystać z możliwych ulg i nie narażać się na niepotrzebne koszty podatkowe. Kluczowe jest sporządzenie umowy w formie aktu notarialnego i właściwe określenie, komu i w jakim majątku przekazywana jest nieruchomość.
Kamil Boruta – radca prawny, Oliwia Synowiec
